KİŞİSEL VERİLERİ HUKUKA AYKIRI OLARAK ELE GEÇİRME, BAŞKASINA VERME VEYA YAYMA SUÇU

Teknolojinin zaman içerisinde gelişmesi ile birlikte kişisel verilerin hukuka aykırı olarak ele geçirilmesi ve yayılması kolaylaşmıştır. Ülkemizde de yaşanılan teknolojik gelişmelere bağlı olarak kişisel verilerin hukuka aykırı olarak ele geçirme ve yayma suçunun yaygınlaşması nedeniyle konuya ilişkin düzenlemeler yapılmıştır. Kişisel verilerin korunmasına dair en önemli mevzuat Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’dur.

KİŞİSEL VERİLER NEDİR?

Kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ilişkin her türlü bilgi kişisel veridir. Bu bağlamda bir kimsenin saç rengi, boyu gibi fiziki özellikler olabileceği gibi mail adresi, sosyal medya kullanıcı adı ve şifreleri gibi teknolojik bilgileri veya kişinin siyasi görüşü, beğenileri, ırkı, dini inancı kişisel veridir. Teknolojik gelişmelere bağlı olarak her gün yeni bir kişisel verinin oluşması nedeniyle kanuni düzenlemelerde bu duruma paralellik teşkil ederek kişisel veriler sınırlı olarak sayılmamıştır.

KİŞİSEL VERİLERİ HUKUKA AYKIRI OLARAK ELE GEÇİRME, BAŞKASINA VERME VEYA

YAYMA SUÇU

Türk Ceza Kanunu m.123’te yer alan düzenlemeye göre;

“Kişisel verileri, hukuka aykırı olarak bir başkasına veren, yayan veya ele geçiren kişi, iki yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Suçun konusunun, Ceza Muhakemesi Kanununun 236 ncı maddesinin beşinci ve altıncı fıkraları uyarınca kayda alınan beyan ve görüntüler olması durumunda verilecek ceza bir kat artırılır.”

Kişisel Verilerin Korunması Kanunu m.5’te kişisel verilerin hangi şartlarda hukuka uygun olarak işlenebileceği düzenlenmiştir. İlgili maddeye göre kişisel veriler;

1. Kişinin açık rızasının olması

2. Kanunlarda açıkça öngörülmesi.

3. Fiili imkânsızlık nedeniyle rızasını açıklayamayacak durumda bulunan veya rızasına hukuki geçerlilik tanınmayan kişinin kendisinin ya da bir başkasının hayatı veya beden bütünlüğünün korunması için zorunlu olması.

4. Bir sözleşmenin kurulması veya ifasıyla doğrudan doğruya ilgili olması kaydıyla, sözleşmenin taraflarına ait kişisel verilerin işlenmesinin gerekli olması.

5. Veri sorumlusunun hukuki yükümlülüğünü yerine getirebilmesi için zorunlu olması.

6. İlgili kişinin kendisi tarafından alenileştirilmiş olması.

7. Bir hakkın tesisi, kullanılması veya korunması için veri işlemenin zorunlu olması.

8. İlgili kişinin temel hak ve özgürlüklerine zarar vermemek kaydıyla, veri sorumlusunun meşru menfaatleri için veri işlenmesinin zorunlu olması.

Anılan maddelerde yer alan hukuka uygunluk nedenlerinin bulunmamasına rağmen kişisel verilerin hukuka aykırı olarak ele geçirmek veya yaymak suçtur. Örneğin bir kimsenin telefon numarasını yasadışı uygulamalar aracılığıyla elde eden; kişisel verileri hukuka aykırı olarak elde etme suçunu, ilgili telefon numarasının başkasına verilmesi; kişisel verileri başkasına verme suçunu, halka açık bir alanda yazılması; kişisel verileri yayma suçunu meydana getirecektir. 

Bu makalemiz de ilginizi çekebilir: TEHDİT SUÇU

KİŞİSEL VERİLERİ HUKUKA AYKIRI OLARAK ELE GEÇİRME, BAŞKASINA VERME VEYA

YAYMA SUÇUNUN UNSURLARI

Korunan Hukuki Değer

Kişisel verileri hukuka aykırı olarak ele geçirme, başkasına verme veya yayma suçunda korunan hukuki değer kişisel verilerin korunması hakkıdır. Bireylerin kişisel verileri, Anayasa m.20 ile koruma altına alınmıştır. Dolayısıyla korunan hukuki değer doğrudan anayasada düzenlenen kişinin kişisel verilerinin korunması hakkıdır.

Fail

Kişisel verileri hukuka aykırı olarak ele geçirme, başkasına verme veya yayma suçunun faili her gerçek kişi olabilir. Özgü suçlardan olmadığından  suçun işlenmesi faile bağlı değildir.

Mağdur

Kişisel verileri hukuka aykırı olarak ele geçirme, başkasına verme veya yayma suçunun mağduru her gerçek kişi olabilir. Kanun metninden anlaşılacağı üzere tüzel kişiler bu suçun mağduru olamazlar.

Fiil

TCK m.136’da düzenlenen kişisel verileri hukuka aykırı olarak ele geçirme, başkasına verme veya yayma suçu seçimlik hareketli suçlardandır. Failin kişisel verileri ele geçirmesi, başkasına vermesi veya yayması eylemlerinden birini yapması halinde suç oluşacaktır.

Manevi Unsur

Kişisel verileri hukuka aykırı olarak ele geçirme, başkasına verme veya yayma suçu taksirle işlenebilen suçlardan değildir. Dolayısıyla failin suçu bilerek ve isteyerek işlemiş olması ceza alması için şarttır.

NİTELİKLİ HALLERİ

Bir suçun nitelikli halleri ilgili suçta verilecek cezanın arttırılması veya azaltılmasında göz önünde bulundurulan hallerdir. Nitelikli haller her olay özelinde incelenmesi gereken bir husustur. 

Kişisel verilerin hukuka aykırı olarak ele geçirme, başkasına verme ve yayma suçunun nitelikli halleri TCK m.137’de düzenlenmiştir. Buna göre;

• Kamu görevlisi tarafından ve görevinin verdiği yetkiyi kötüye kullanılmak suretiyle,

• Belli bir meslek ve sanatın sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle suçun işlenmesi halinde verilecek ceza yarı oranında artırılır.

KİŞİSEL VERİLERİ HUKUKA AYKIRI OLARAK ELE GEÇİRME, BAŞKASINA VERME VEYA

YAYMA SUÇUNUN CEZASI

TCK m.136’da yer alan düzenlemeye göre;

"Kişisel verileri, hukuka aykırı olarak bir başkasına veren, yayan veya ele geçiren kişi, iki yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Suçun konusunun, Ceza Muhakemesi Kanununun 236 ncı maddesinin beşinci ve altıncı fıkraları uyarınca kayda alınan beyan ve görüntüler olması durumunda verilecek ceza bir kat artırılır."

Yukarıda saymış olduğumuz nitelikli hallerle suçun işlenmesi halinde ise cezada yarı oranında artırıma gidilir.

ŞİKÂYET VE ZAMANAŞIMI

Kişisel verileri hukuka aykırı olarak ele geçirme, başkasına verme veya yayma suçu şikâyete tabi suçlardan değildir. Cumhuriyet savcılığının suçu öğrenmesi ile birlikte soruşturmaya başlaması gerekir. Mağdurun şikâyetten vazgeçmesi halinde dahi soruşturma ve kovuşturma aşaması devam edecektir.

Suçun işlenmesiyle birlikte 8 yıl içerisinde kamu davasının açılması gerekmektedir. Dava zamanaşımı kişisel verileri hukuka aykırı olarak ele geçirme, başkasına verme veya yayma suçunda 8 yıldır. Anılan süre içerisinde soruşturmaya başlanmaması halinde suç dava zamanaşımına uğrayacaktır.

GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME

Kişisel verileri hukuka aykırı olarak ele geçirme, başkasına verme veya yayma suçunun cezası ve niteliği gereği yargılamada görevli mahkeme, Asliye Ceza Mahkemeleridir. Yetkili mahkeme ise suçun işlendiği yer mahkemesidir.

Detaylı bilgi almak ve danışmanlık hizmetleri için iletişim bölümündeki bilgilerden Kocaeli avukatlık büromuz Av. Revşan Çiftçi Hukuk Bürosu’na ulaşabilirsiniz.