İŞE İADE DAVASI

İŞE İADE DAVASI

İşçinin, haksız veya geçerli bir neden olmadan işten çıkarılması durumunda işe tekrar başlaması için işe iade davası açılmalıdır. İşe iade davası işten çıkarılan her işçi için tanınan bir hak değildir. Kanunda sayılan şartları taşıyan işçiler işe iade davası açılabilir.

İş Kanunu m.20’de işe iade davası düzenlenmiştir;

“İş sözleşmesi feshedilen işçi, fesih bildiriminde sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli bir sebep olmadığı iddiası ile fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde işe iade talebiyle, İş Mahkemeleri Kanunu hükümleri uyarınca arabulucuya başvurmak zorundadır. Arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamaması hâlinde, son tutanağın düzenlendiği tarihten itibaren, iki hafta içinde iş mahkemesinde dava açılabilir..”.

İşe iade davası açan işçi davada; feshin geçersiz olduğunun tespitini, işe iadesini ve fesih nedeniyle işsiz geçen süre için en çok 4 aylık ücretini talep edebilecektir. 

İŞE İADE DAVASININ ŞARTLARI NELERDİR?

Kanuni düzenlemeye göre işe iade davasının 5 şartı bulunmaktadır.

 

1-İş yerinde en az 30 işçi çalışıyor olmalı

İşçinin, çalıştığı veya işverene ait, aynı iş kolunda, farklı işyerinin bulunması halinde her bir işyerinde çalışan işçilerin toplam sayısının en az 30 olması gerekir. İşverenin yanında çalışan işçi sayısının 30’dan az olması halinde işe iade davası açılamaz. Burada 30 işçinin şartının sağlanması bakımından işçilerinin belirli veya belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalışıp çalışmadığına bakılmaz.

2-İşçinin 6 aydan uzun bir süre işyerinde çalışması gerekir

İşe iade davasında aranan 6 aylık kıdem şartı İş Kanunu m.18’e dayanmaktadır. İlgili maddeye göre iş güvencesinden yararlanan işçiler ancak işe iade davası açabilmektedir. İş güvencesi kapsamında olabilmek için işçinin aynı işverene ait aynı veya farklı işyerlerinde çalışarak en az 6 ay kıdeme sahip olması gerekir.

3-İş sözleşmesi belirsiz süreli iş sözleşmesi olmalı

İşçi ile işveren arasında belirli süreli iş sözleşmesinin bulunması durumunda işçinin işe iade davası açma hakkı bulunmaz.

4-Feshin işveren tarafından geçersiz bir nedene dayanarak yapılmış olması gerekir

İşe iade davasının açılması için işverenin geçersiz bir nedene dayanarak işçiyi işten çıkarmış olması gerekir. Kanunda geçerli nedenler için işçinin yetersizliği veya davranışlarından ya da işletmenin, iş yerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan nedenler olarak ele alınmıştır. Anılan nedenlerden birine dayanılmadan işten çıkarmalarda işçi, işe iade davası açabilir. Örneğin işçinin sendika üyeliği veya çalışma saatleri dışında veya işverenin rızası ile çalışma saatleri içinde sendikal faaliyetlere katılması nedeniyle işten çıkarılması geçersiz nedenle fesihtir.

 

5-İşçinin işveren vekili veya yardımcısı olmaması gerekir

İş Kanunu m.2’ye göre işveren adına hareket eden ve işin, işyerinin ve işletmenin yönetiminde görev alan kimselere işveren vekili denir. Kanunun 18.maddesine göre, işveren vekili veya yardımcılarının, işletmenin bütününü sevk ve idare eden veya işyerinin bütününü sevk ve idare eden ve işçiyi işe alma ve işten çıkarma yetkisi var ise işe iade davası açamaz.

İŞE İADE DAVASINDA SÜRE

İş Kanununda yer alan düzenlemeye göre işçiye fesih bildirimin yapıldığı tarihten itibaren bir ay içinde işe iade talebiyle, İş Mahkemeleri Kanunu hükümleri uyarınca arabulucuya başvurmak zorundadır. İşe iade davalarında arabuluculuğa başvurma zorunlu dava şartlarındandır. Arabuluculuğa başvurmadan doğrudan dava açılması halinde dava usulden reddedilir. Zorunlu arabuluculuk şartı yerine getirilip anlaşma sağlanmaması durumunda işçi veya avukatı tarafından 2 hafta içerisinde dava açılmalıdır. Bu süre içerisinde dava açılmazsa işçi feshi kabul etmiş sayılır ve dava açma hakkı ortadan kalkar.

İŞE İADE DAVASINDA KARARIN SONUÇLARI

İşe iade davasını açan işçinin davayı kazanması veya kaybetmesi halinde doğacak sonuçlar birbirinden farklıdır. Buna göre;

Davanın Kabulü Halinde;

İş sözleşmesinin geçersiz nedenle feshedildiği davada ispatlanmasıyla birlikte işe iade davası kabul edilecektir. Bu durumda işçinin işe iadesi gerçekleşecek olup boşta geçen süre için en çok 4 aylık ücretinin kendisine ödenmesine karar verilecektir. Mahkeme tarafından verilen kararla birlikte işçi, karardan itibaren 10 iş günü içerisinde işverene işe iade için başvurmak zorundadır. İşçi süresi içerisinde işverene başvurmazsa fesih geçerli sayılacaktır. Bununla birlikte feshin geçersiz olduğu mahkemece ispatlanmasına rağmen işveren tarafından işçinin işe iadesi gerçekleştirilmezse en fazla 8 aylık ücreti kadar işe başlatmama tazminatına hak kazanacaktır.

Davanın Reddedilmesi Halinde;

İşe iade koşullarının bulunmaması nedeniyle mahkeme tarafından dava reddedilecektir. Anılan koşullar yazımızın ilk kısmında yer almaktadır. Davanın reddedilmesiyle birlikte davacı işçi yargılama giderleri ve vekâlet ücretini ödemek zorundadır. İşe iade davası pek çok usuli ve esasa ilişkin şartları barındırdığından davanın reddedilmemesi için davanın takibinin bir işçi avukatı ile yürütülmesini tavsiye ederiz.

GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME

İşe iade davasında görevli mahkeme iş mahkemeleridir. İş mahkemesinin olmadığı yerlerde Asliye Hukuk Mahkemesi İş Mahkemesi sıfatıyla davalara bakmaktadır. Yetkili mahkeme ise; davalı gerçek veya tüzel kişinin yerleşim yeri veya işin yapıldığı yer mahkemesidir.

Detaylı bilgi almak ve danışmanlık hizmetleri için iletişim bölümündeki bilgilerden Kocaeli avukatlık büromuz Av. Revşan Çiftçi Hukuk Bürosu’na ulaşabilirsiniz.